Δευτέρα 17 Ιουλίου 2017

Ο υπηρέτης-The Servant

Σε σενάριο του Harold Pinter, ο αμερικανός Joseph Losey σκηνοθετεί την ταινία «Ο υπηρέτης»  (The Servant) (1963), βασισμένη στο μυθιστόρημα του Robin Maugham.
Ασπρόμαυρη φωτογραφία, στυλιζαρισμένη σκηνοθεσία, ελάχιστα εξωτερικά πλάνα, κυρίως βαρύ μουντό  λονδρέζικο τοπίο και δυο σκηνές μια στο εστιατόριο και μια στο μπαρ- η οποία λειτουργεί και ως καταλύτης για την αλλαγή των ρόλων στην σχέση εξουσίας ανάμεσα στον εργοδότη και στον εργαζόμενο- ολόκληρη η ταινία εκτυλίσσεται στους εσωτερικούς χώρους-δωμάτια του σπιτιού από την πρώτη στιγμή της αρχικής εγκατάστασης, όπου φυσικά είναι άδεια και απρόσωπα, έπειτα με την βαριά επίπλωση της αγγλικής αριστοκρατίας και στην συνέχεια, σαν το ίδιο το σπίτι να μεταμορφώνεται καθώς μεταλλάσσεται η σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους που το κατοικούν, παρακολουθούμε την συνολική παρακμή να έχει αντίκτυπο ακόμη και στην ίδια του την λειτουργικότητα του, σαν το σπίτι να συμμετέχει κατά κάποιο τρόπο σε αυτήν την αντιστροφή των καταστάσεων.
Ο φιλόδοξος, αμοραλιστής υπηρέτης Hugo Barrett (Dirk Bogarde) φτύνει κατά πρόσωπο το ταξικό του μίσος προς την αρραβωνιαστικιά του αφεντικού του, του Tony (James Fox) και εκμεταλλευόμενος την ανασφάλεια και τις αδυναμίες του, καταφέρνει να τον ελέγξει μέσα από μια πολύπλοκη, ψυχολογικού και συναισθηματικού τύπου διαδικασία, η οποία σταδιακά αφαιρεί κυριαρχικά δικαιώματα από την μια πλευρά, για να τα αθροίσει στην άλλη. Σε ένα είδος υποβόσκουσας πάλης των τάξεων, αλλά και λανθάνουσας ερωτικής ομοφυλοφιλικής σχέσης, όπου ο θεωρητικά κοινωνικά αδύνατος παίζοντας «εκτός έδρας» εκμεταλλεύεται τις ανισορροπίες του φαινομενικά ισχυρού, αποκτά πλεονέκτημα, όμως στην συνέχεια εξ’ αιτίας της εγγενούς ανωριμότητας του καταγάγει ένα είδος πύρρειας νίκης, ο σκηνοθέτης προσπαθεί να επεκτείνει και να γενικεύσει, κάνοντας τις απαραίτητες αλλά έντονα καμουφλαρισμένες κοινωνικές αναφορές.

Με κάποια στοιχεία θρίλερ, όπως το πλάνο με το κουζινομάχαιρο επάνω στον δίσκο με τα πιάτα, η αλλοιωμένη εικόνα των προσώπων καθώς αντανακλά στον καθρέφτη, ο ήχος από τα βήματα στο πάτωμα και στις σκάλες, οι σταγόνες του νερού καθώς πέφτουν επάνω στον νεροχύτη, γενικά με την ηχητική μπάντα να έχει τόσο μεγάλη σημασία, η αστοχία στο να συμπέσουν το κανάλι της εικόνας με το κανάλι του ήχου λειτουργεί αρνητικά στην παρακολούθηση της ταινίας. Είναι πραγματικά γελοίο να ακούς τον ήχο της λέξης και μετά από δευτερόλεπτα να βλέπεις στα χείλια του ηθοποιού να σχηματίζεται η προφορά της. Να φταίει ο εξοπλισμός στον θερινό κινηματογράφο;

Δεν υπάρχουν σχόλια: