Taxi driver

Η ψηφιακή επεξεργασία της  ταινίας του Martin Scorsece, “Taxi driver”, μπορεί να έδρασε και λίγο σαν κίνητρο για μια καινούργια προβολή σε θερινό κινηματογράφο. Όμως γρήγορα η αίσθηση της τεχνολογικής αρτιότητας εξανεμίστηκε από την ίδια την ταινία. Η λέξη «διαχρονικότητα» φαντάζει υπερβολικά λίγη, για να περιγράψει μια ταινία που κυκλοφόρησε το 1976, αλλά μοιάζει να περιγράφει με απίστευτες λεπτομέρειες την δική μας πραγματικότητα, τόσα χρόνια αργότερα.

Έχουν γραφτεί και θα γραφτούν πολλά για την γέννηση της φασιστικής νοοτροπίας σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο. Η προσωπική ή η συλλογική «ήττα», σαν γενεσιουργός αιτία πάνω σε ένα υπόστρωμα συντηρητισμού και άγνοιας ή αποσπασματικής παιδείας. Όμως εδώ, στον «Ταξιτζή», ο Travis Bickle (Robert De Niro) ο βετεράνος πεζοναύτης του Βιετνάμ γράφει στο προσωπικό του ημερολόγιο, πως «θέλει να καθαρίσει την Νέα Υόρκη από την βρωμιά» και γι’ αυτό, για αυτόν τον προσωπικό τον «ιερό» του στόχο γυμνάζεται, οπλίζεται και εκτελεί. Διαλέγει ακριβώς τα λόγια που ακούγονται ευχάριστα στα αυτιά του κάθε πολίτη, κάθε ηλικίας και εποχής.

Στα νυχτερινά πλάνα καθώς η Νέα Υόρκη στροβιλίζεται πίσω από τα τζάμια του ταξί, σαν ένα πολύχρωμο γαϊτανάκι, βλέπουμε ξεκάθαρα την απόρριψη που βιώνουν της γης οι κολασμένοι. Μόνο που ο πρωταγωνιστής τη βλέπει διαθλασμένη και γι’ αυτό την ερμηνεύει λανθασμένα. Βλέπουμε ποιος είναι αυτός που οπλίζει το χέρι με σιδηρολοστούς, μαχαίρια, πιστόλια και καλάσνικοφ. Να το πούμε καπιταλισμό, θεοποίηση του κέρδους, κοινωνική ανισότητα, συσσώρευση του πλούτου στους λίγους, εκμετάλλευση των αδυνάτων και της φύσης; Όπως και να το πούμε αυτό το χέρι που νομίζει ότι χτυπάει το σύστημα, είναι το ίδιο το μακρύ χέρι του συστήματος.

Σε πρώτο επίπεδο η ταινία μιλάει για την βία που ασκεί ο πόλεμος στα σώματα και στις ψυχές των στρατιωτών και για βία κατά των γυναικών. Για την βία είτε με την στυγνή «ακατέργαστη» μορφή της, σαν και αυτή που βιώνει η 12χρονη πόρνη Iris (Jodie Foster), είτε αυτήν που κρύβεται κάτω από τον μανδύα του καθωσπρεπισμού, που θέλει την γυναίκα στολίδι στου πλευρό του αφέντη, όπως στην περίπτωση της αιθέριας Betsy (Cybil Shepherd).