Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2010

Η γοητεία του σκαντζόχοιρου-The hedgehog


Μια τρυφερή γαλλική ταινία της Mona Achache, που με πρόσχημα τις καθημερινές σχέσεις των ανθρώπων, που ζουν σε μια πολυκατοικία στο Παρίσι, καταφέρνει να πει κάποιες σκληρές αλήθειες. Από την μια μεριά, υπάρχουν οι άνθρωποι που πατούν στα πόδια τους, που ζουν την ζωή τους χωρίς δεύτερες σκέψεις. Ο κόσμος τους, αυτός που βλέπουν γύρω τους. Οι αντιφάσεις της ζωής γεννούν μέσα τους συμπεριφορές ατομιστικές και ψυχαναγκασμούς, ανάλογα με την κοινωνική τους θέση. Φαίνεται, πως έχουν το πάνω χέρι, γιατί ο τρόπος ζωής έχει φτιαχτεί καθ’ εικόνα και ομοίωσή τους. Από την άλλη μεριά ‘οι εκτός των τειχών’. Αυτοί, που γαντζώνονται από την τέχνη. Ζουν παράλληλα με τους πρώτους. Μέσα στον ιδεατό κόσμο που χτίζουν, κάθε επαφή με την πραγματικότητα δημιουργεί κραδασμούς επώδυνους.
Η μικρή Paloma (Garance le Guillermic) είναι μια από τους δεύτερους. Ένα κορίτσι με εξαιρετικό δείκτη ευφυΐας, που σχεδιάζει να αυτοκτονήσει. Η προοπτική μια ζωής μίζερης, σαν και αυτή που βλέπει να ανοίγεται μπροστά της, την αφήνει αδιάφορη. Βιντεοσκοπεί διαρκώς τους γύρω της. Σχεδιάζει σκίτσα, αλλά κυρίως κρύβεται και απομονώνεται, από ότι την ενοχλεί. Τον αριβίστα πατέρα της, την νευρωτική μητέρα και την κακομαθημένη αδελφή. Έπειτα η θυρωρός της πολυκατοικίας, η Renee (Josiane Balasco), έχει την δική της απάντηση. Παραμελεί το εαυτό της. Σηκώνει ανάμεσα της και στους ενοίκους ένα φράχτη προστασίας. Κλείνεται στο πίσω δωμάτιο του διαμερίσματός της, στην βιβλιοθήκη της και χάνεται στον δικό της κόσμο. Τέλος ο καινούργιος ένοικος της πολυκατοικίας, ο ιάπωνας Kakuro Ozu (Togo Igawa), ένας καλλιεργημένος κοσμοπολίτης, δείχνει πως έχει τον τρόπο να κάνει την διαφορά. Με τον αέρα μιας κουλτούρας εξωτικής, μπορεί να διακρίνει την ποιότητα, χωρίς να χάνεται σε ανώφελους αυτοπεριορισμούς. «Υπηρετεί» μια ζωή με αξίες, γιατί ξέρει το σημαντικό. Η ανωτερότητά του τον προστατεύει, γιατί δεν τον αφήνει να φθαρεί ανάμεσα στην πεζότητα, που τον περιβάλλει. Και όχι μόνο αυτό, αλλά όπως φαίνεται, έχει και την δύναμη να τραβήξει και τους ομοίους του.
Η ταινία, ως επί το πλείστον, γυρισμένη μέσα σε μια πολυκατοικία. Τα περισσότερα συμβαίνουν μέσα στα διαμερίσματα και στο κλιμακοστάσιο. Παρά την στενότητα του χώρου ή ίσως και χάρη σε αυτήν οι χαρακτήρες κινούνται ελάχιστα. Η επικοινωνία, οι καθημερινοί διάλογοι ακούγονται σαν υπόκρουση. Τα μηνύματα φτάνουν στο θεατή ανεπαίσθητα. Αν και μιλάμε για μια ταινία σύγχρονη, σε πραγματικό χρόνο, η σκηνοθέτης διαλέγει τον καλύτερο τρόπο για να μεταδώσει τις σκέψεις της, ακόμα και με άλματα εξωπραγματικά. Το χρυσόψαρο της γυάλας, που μισοπεθαμένο πετιέται από την Paloma στην λεκάνη της τουαλέτας του διαμερίσματός της, βρίσκεται ζωντανό μέσα στην λεκάνη της τουαλέτας της θυρωρού.
Εκτός από την καταπληκτική ερμηνεία της Josiane Balasko, εξαιρετικά λειτουργική και η μουσική του Gabriel Yared. Τελικά, πρόκειται για μια ταινία, που μέχρι το τελευταίο λεπτό της στέκεται απέναντι στην υποκρισία των ανθρώπινων επαφών, ενώ ταυτόχρονα υμνεί την μοναδικότητα, όπου κανείς μπορεί να την συναντήσει στην ζωή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: