Πριν δω την ταινία, έφθαναν στα αυτιά μου κριτικές, για υπερβολικό «γυμνό», για σκηνές ερωτικές, ανάμεσα στην, τόσο ώριμη όσο ακριβώς χρειάζεται, Kate Winslet και στον έφηβο, πρωτάρη εραστή της. Δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα. Πρόκειται, για μια ιστορία, που εκτυλίσσεται ανάμεσα στο 1958 και στο 1995, με ζυγισμένη αφήγηση, εκπληκτική ροή, που δεν θίγεται καθόλου από τα συνεχή flashback, αξιοπρεπή σκηνοθετική ματιά, ιδιαίτερα στα δεύτερα πλάνα και στο ζωντάνεμα της εικόνας της μεταπολεμικής Γερμανίας και βέβαια τεράστιες ερμηνείες, από το πρωταγωνιστικό. . . τρίδυμο, μιας και εκτός από την Winslet, οι David Kross και Ralph Fiennes παίζουν το ίδιο πρόσωπο, σε διαφορετικές ηλικιακές στιγμές.
Ο Stephen Daldry σκηνοθετεί το βιβλίο του Bernhard Schlink και μας μεταφέρει στο Βερολίνο του 1958, όπου επί ένα καλοκαίρι, ο 15χρονος Michael «ανδρώνεται» στην αγκαλιά της, περίπου 30αρας, Hanna. Μια αρμονική χημεία παλλόμενων σωμάτων και μια διάχυτη εντύπωση μυστικών, να πλανιέται στην ατμόσφαιρα. Έρωτας με αντάλλαγμα ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων, χωρίς άλλες επεξηγήσεις, ούτε ανάμεσα στους πρωταγωνιστές, ούτε από την πλευρά του σκηνοθέτη προς τους θεατές.
Μερικά χρόνια αργότερα ο Michael, φοιτητής πια της Νομικής, παρακολουθεί την καταδίκη της πρώην ερωτικής του συντρόφου σε ισόβια, ως μέλος των SS και δεσμοφύλακα στο Άουσβιτς, που έγινε η αιτία να χάσουν την ζωή τους 300 άνθρωποι, λίγο πριν το τέλος του πολέμου. Ενώ έχει όλα τα στοιχεία που χρειάζονται για τον μετριασμό της ποινής της, κρατά σφιχτά μέσα του το ανομολόγητο μυστικό της, το στίγμα του αναλφαβητισμού της, που θα αποδείκνυε την μη συμμετοχή της σε αυτό το άγριο έγκλημα. Κουβαλά σε όλη την ζωή του το βάρος της αδράνειάς του. Σημαδεμένος από το πέρασμά της στην ζωή του, αδυνατεί να φτιάξει κάποια άλλη ερωτική σχέση και αρκείται, στο να μαγνητοφωνεί κασέτες, όπου διαβάζει βιβλία, που τα αποστέλλει στην φυλακή. Η Hanna μαθαίνει να γράφει και να διαβάζει και ταυτόχρονα μαθαίνει να συγχωράει όλους τους άλλους, εκτός από τον ίδιο της το εαυτό, ίσως αυτόν, που μόνος τελικά πλήρωσε, για τα λάθη του παρελθόντος.
Τι ήταν τελικά η ανάγνωση της λογοτεχνίας; Ήταν ένα ερωτικό φετίχ, μια πρωτότυπη σεξουαλική διαστροφή; Ποια διαλυμένη, μέσα στα ερείπια της υλικά και ανθρώπινα, χώρα, βλέπει τον πόθο να φουντώνει στα σώματα, σαν ένα πείσμα ότι η ζωή συνεχίζεται. Για ποιον αποδίδεται, τελικά, η δικαιοσύνη; Για να αποκατασταθεί το ίδιο το θύμα; Για να νοιώσει η ίδια η κοινωνία, ότι ξεπλένεται από τα συλλογικά ανομήματα, φορτώνοντας τα πάνω σε ένα αποδιοπομπαίο τράγο; Ή τελικά για τον θεσμό της δικαιοσύνης, αυτό κάθε αυτό και για την εξύψωση του λειτουργήματος; Τι ρόλο παίζει η αγραμματοσύνη, η απλοϊκή σκέψη, στην δημιουργία φανατικού στρατού στα πλαίσια ολοκληρωτικών καθεστώτων; Φταίει το ίδιο το άτομο; Φταίνε οι συνθήκες; Γιατί τελικά δεν γίνονται όλοι δολοφόνοι; «Τι θα κάνατε εσείς στην θέση μου;» ρωτάει η Hanna τον πρόεδρο του δικαστηρίου, καθώς αρνείται να αποκαλύψει τον ανύπαρκτο γραφικό της χαρακτήρα που θα την αθώωνε.
Η ταινία προσπαθεί, να τα πει όλα. Πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί οι πρωταγωνιστές κουβαλούν στους ώμους τους τις συλλογικές και τις ατομικές ευθύνες και προσπαθούν, να τις περάσουν απέναντι. Το αποτέλεσμα αξίζει τον κόπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου